Amerika Birleşik Devletleri Hakkında
ABD Kuzeyde Kanada, güneyde Meksika ve Meksika Körfezi, doğuda Atlantik Okyanusu ve batıda Pasifik Okyanusu’yla sınırlanmıştır. Doğudan batıya New York’tan San Francisco’ya uzaklık 4.800 kilometredir. Texas’ın en güney ucundaki Brownsville şehrinden 49. Paralel’e kadar (ABD ve Kanada arasındaki sınır) uzaklık 2.560 kilometredir.
Amerika Birleşik Devletleri 50 eyaletten oluşur ve en Doğusu ile en Batısı arasında 4 saatlik zaman farkı bulunmaktadır.Amerika Birleşik Devletleri içinde dört zaman dilimi vardır: Doğu Zamanı (Michigan, Indiana, Georgia ve Florida’yı da kapsayan doğu sahili); Orta Zamanı (K. Dakota ve Texas’a kadar); Dağ Zamanı (Montana’nın güneyi); Pasifik Zamanı (Pasifik sahili: Washington, Oregon, California ve Nevada).
Kırmızı Urbalılara(İngilizlere) karşı verdiği bağımsızlık savaşını kazanan Amerika Birleşik Devletleri, 1776 yılında Birleşik Krallıktan ayrılarak bağımsızlığını ilan etmiştir. 1789 yılında ilk anayasasını kabul ederek Modern Demokrasinin kurucusu olmuştur. Devletin ilk dönemlerinde, köleliğin kaldırılması konusundaki tartışmalar bu öneriye karşı çıkan güneydeki 11 eyaletin birlikten çekilmesi ve bunun üzerine yaklaşık 5 yıl süren bir iç savaş (Kuzey Güney Savaşı) yaşanmasıyla sonuçlandı.
ABD dünyanın en büyük ekonomisidir sürekli büyümeye devam etmektedir. Dünya nüfusunun %5’ine (294 milyon) sahip olmakla beraber dünya ekonomisinin %25’ini (9.5 trilyon dolar)gerçekleştirmektedir. Ülkede üretilenlerin büyük bölümü yine ülke içinde tüketilmektedir. 2001 verilerine göre: ABD’lilerin ev Sahiplik Oranı %68, ülkedeki otomobil Sayısı 221 milyon olup, bu rakam nüfusun %89’udur.
Farklı etnik grup ve ırkların getirdiği çeşitlilik, Amerikanlılık çekirdeğini yaratan bir unsurdur ve ülkenin pek çok unsuru aynı potada eritmesinin simgesi olarak öne çıkarılmaktadır. Green Card çekilişinin amacıda bu bu çeşitliliğe katkı yapmasıdır. Amerika Birleşik Devletleri’nin ilk yerleşimcileri daha çok İngiltere ve İrlanda kökenliydi. İkinci aşamada istemleri dışında kıtaya götürülen Afrikalı köleler oluşturdu. Üçüncü aşamada bu nüfusa milyonlarca Avrupalı(Alman, Polonyalı, Yunan, Çek ve Rus vb) katıldı. Bugün ise özgürlük ve daha fazla refah beklentisiyle bölgeye göç edenlerin çoğunluğu Asyalılar ve Latin Amerikalılar oluşturmaktadır. Şu an ABD’de 400 bin civarında Türk yaşamaktadır. Her yıl ortalama 20 bin civarında Türk gerek üniversite gerekse lisan eğitimi için ABD’ye gitmektedir. ABD’de nereye giderseniz gidin Türklerle karşılaşırsınız. Özellikle; New York, California, New Jersey, Florida, İndianapolis ve Arizona Türk nüfüsün yoğunlaştığı bölgelerdir.
ABD 50 eyaletten oluşan federal bir cumhuriyettir. Eyaletlerin her biri bir dereceye kadar kendi kendini yönetme hakkına sahiptir. Federal yönetim savunmadan, dış işlerinden, yüksek yargıdan, iç güvenlikten sorumludur. ABD Yönetimi üç kuvvetten oluşmaktadır. Bu kuvvetler başkanın önderliğindeki Yürütme, Yasama (Temsilciler Meclisi ve Senato’dan oluşan Kongre) ve ABD Yüksek Mahkemesi’nin başkanlığındaki Yargı’dır. Başkan hem Yürütme’nin başıdır hem de Devlet Başkanı’dır. Başkan seçilecek kişi en az 35 yaşında, doğuştan Amerikan vatandaşı olmalı ve ABD’de en az 14 yıldır ikamet ediyor olmalıdır.
Amerikan siyasi sistemi hem federal hem de eyalet seviyesinde iki parti sistemlidir. Demokratlar ve Cumhuriyetçiler dünyadaki en eski partilerdendir.
Yasama, Temsilciler Meclisi ve Senato’dan oluşur. Temsilciler Meclisi iki yılda bir yapılan genel seçimlerle seçilen 435 temsilciden veya kongre üyesinden oluşur. Her eyaletten seçilecek kişi sayısı eyaletin nüfusuna göre belirlenir.
Kısa Kısa ABD
- Başkent: Washington DC
- 50 Eyaletten oluşur
- Para birimi: ABD Doları, 1 dolar=100 sent
- En yaygın diller: İngilizce, İspanyolca
- Yüzölçümü : 9.529.063 kilometrekare Rusya ve Kanada’dan sonra en büyük üçüncü ülke.
- Nüfus: 294 milyon (ABD Nüfus Bürosu, 2004) Çin ve Hindistan’dan sonra en kalabalık ülke tarihin her döneminde yüksek olan göç alma oranı devam etmektedir ve ABD nüfusunun %9.5’i başka bir ülkede doğmuştur.
- Ortalama İnsan Ömürü: Genel 77 yıl, erkeklerde 74 yıl, kadınlarda 80 yıl (BM)
- Etnik Dağılım: Beyaz ırk %78, Afrika kökenli Amerikalı %10, Latin kökenliler %8, Diğerleri %4
- Yıllık Büyüme Hızı : %1.02
- Kişi Başına Düşen Yıllık Gelir : 37.610 $ (Dünya Bankası, 2003)
- Enflasyon Oranı : %2.6
- Ev Sahiplik Oranı: %68.1 (2001 verilerine göre)
- Otomobil Sayısı: 221 milyon, %89’u
- Eğitim : Eğitim tüm ülkede 16 yaşına kadar zorunludur ve ücretsizdir. İki yıllık mesleki eğitimler sunan kolejler, 4 yıllık üniversiteler ve akademiler vardır.
- Okuma/Yazma oranı: %97